Depresja poporodowa.

"Płakałam o wszystko, uważałam siebie za najgorszą matkę na świecie"

"Czuję, że nie wiem jak go pokochać. Patrzę i nie czuje nic....tylko pustka"

"Tak bardzo się boje. Nie chce go dotknąć, Zrobię mu krzywdę. Nie nadaje się na matkę"

BABY BLUES - SMUTEK POPORODOWY

Wiele, a być może większość kobiet doświadcza łagodnych objawów depresyjnych, takich jak płaczliwość, bezsenność, słaby apetyt i zmienność nastroju w ciągu 3-7 dni po wydaniu na świat dziecka. Często określa się to mianem „baby blues". Takie przeżycia uważa się za normalną reakcję na ogromną zmianę hormonalną, jaka zaszła w organizmie matki

Czym jest depresja poporodowa?

Depresja poporodowa to rodzaj depresji, który związany jest z urodzeniem dziecka .Depresja poporodowa to poważne zaburzenie psychiczne diagnozowane jako epizod dużej depresji w ciągu pierwszych 4 lub 6 tygodni po porodzie (odpowiednio według DSM-5 lub ICD-10). Objawy depresji poporodowej są takie same jak każdej innej depresji. Jedyną różnicą jest to, że pojawia się ona zwykle w ciągu pierwszych trzech miesięcy od urodzenia dziecka. Jest to dość powszechna choroba - dotyczy 10-15 % kobiet (1/10; 10/100), jednak należy pamiętać, że może to być jeszcze poważniejszy problem, gdyż nie wszystkie kobiety przyznają się do tego, że mają problem. Wiele kobiet nie szuka pomocy, część radzi sobie z nią sama.

Objawy afektywne

Depresja jest jednym z poważnych zaburzeń ogólnie zwanych zaburzeniami nastroju. Termin ten odnosi się do przejawów nietypowych uczuć czy nastrojów, które stanowią podstawowe cechy tego stanu. I tak, przygnębienie, smutek, rozpacz, obniżony nastrój, poczucie pustki, poczucie winy i bezradności są typowe. Może pojawić się również drażliwość, złość, wybuchy agresji, stany lękowe, panika, permanentne zamartwianie się, brak odczuwania przyjemności z aktywności, które do tej pory był źródłem radości, szczęścia i satysfakcji. Przestają cieszyć relacje z rodziną i przyjaciółmi. Zanik odczuwania przyjemności stanowi najpowszechniejszą cechę zaburzenia depresyjnego.

Objawy poznawcze

Ludzie w depresji myślą negatywnie o sobie samym, o otoczeniu, nie widzą jasnych perspektyw na przyszłość. Uważają, że nie mają kompetencji, krytykują siebie, czują się winni,  mają niską samoocenę. Powszechne są przekonania, że żaden wysiłek nie przyniesie rezultatu, ze próba zmiany sytuacji jest bezcelowa, niemożliwa .Obok negatywnego myślenia, depresję cechują często zaburzenia przebiegu procesów umysłowych, takich jak koncentracja uwagi, podejmowanie decyzji i funkcjonowanie pamięci. Osobie dotkniętej depresją ogromną trudność może sprawiać nawet dokonywanie prostego wyboru, a decydowanie w ważnych sprawach wydaje się w ogóle wykraczać poza jej możliwości. Pacjenci z rozpoznaną depresją często się skarżą na problemy z koncentracją.

Objawy behawioralne

Apatia i spadek motywacji sprawiają, że osoba dotknięta depresją wycofuje się z kontaktów społecznych. Następuje również zaniechanie podejmowania czynności, które kiedyś cieszyły, wiele obowiązków odkładanych jest na później. Mogą występować objawy somatyczne dotyczące apetytu, snu, libido, energii.

PRZYCZYNY DEPRESJI POPORODOWEJ

Urodzenie dziecka to ogromna zmiana w życiu nie tylko mamy, ale całej rodziny.
Depresja poporodowa jest wynikiem mieszanki czynników - zmian biologicznych (zmiany hormonalne), zmian fizycznych (wyczerpujący poród, ból i zależność od osób trzecich po cc, brak wypoczynku, chroniczne zmęczenie, zaburzenia apetytu, wygląd ciała po ciąży - wpływa to na poczucie pewności siebie, samoocenę, poczucie atrakcyjności), zmian emocjonalnych (brak odczuwania spodziewanego stanu euforii i miłości po urodzeniu dziecka) a także zmian społecznych (zmiany w intensywności życia towarzyskiego, zmniejszenie ilości czasu spędzanego z partnerem).

W mediach i na portalach społecznościowych przedstawiony obraz macierzyństwa jest nieco zafałszowany i przesłodzony. Młode mamy mogą myśleć, że powinny czuć się świetnie, że macierzyństwo niczego nie zmienia. Skutkuje to tym, że wpędzają się w poczucie wstydu (nie daje sobie rady) i ciężko im prosić o pomoc.

Również stres i traumatyczny wydarzenia mogą być przyczyną wystąpienia depresji. Pamiętajmy, że jedną z najbardziej powszechnych przyczyn stresu jest zmiana, a nic nie zmienia życia tak jak nowonarodzone dziecko.

WNIOSKI Z BADANIA

Aktualne znane czynniki ryzyka depresji poporodowej to bezrobocie, przedwczesny poród lub niska masa urodzeniowa dziecka, niski status zdrowotny, dodatni wywiad w kierunku zaburzeń psychicznych (depresja, depresja poporodowa, niepokój, zespół napięcia przedmiesiączkowego, inna diagnoza). Znaczenie mają również wsparcie społeczne oraz związek z partnerem. W badaniach europejskich podkreśla się wagę wysokiego poziomu neurotyczności.

W badaniu podjęto próbę stworzenia profilu matki zagrożonej wystąpieniem depresji poporodowej. Kobieta narażona na wystąpienie depresji poporodowej jest neurotyczna, doświadcza problemów w początkowym karmieniu piersią, prezentuje zaburzenia nastroju już w pierwszym tygodniu po porodzie oraz gorzej ocenia wsparcie społeczne. Ma za sobą również pobyt w szpitalu w trakcie ciąży

Hospitalizacja łącząca się z ciążą wysokiego ryzyka jest szczególnym typem stresującego wydarzenia życiowego. Ciąża zagrożona jest często największym zmartwieniem przyszłej mamy i  często jest wiązana z depresją poporodową. Karmienie piersią to dobrze znany czynnik ochronny przed depresją. Aspekty wsparcia społecznego to kolejne możliwe przyczyny depresji poporodowej. Stwierdzono, że szczególny typ wsparcia społecznego, obecny zaraz po porodzie i dający prawdziwą satysfakcję, może mieć korzystny wpływ na nastrój.  Kiedy pacjentka chroni innych przed złymi informacjami i udaje, że jest silna i radzi sobie dobrze – ryzyko depresji jest wyższe.

W kolejnej części artykułu napiszę o tym gdzie szukać pomocy, Czy konieczna jest farmakoterapia?  Jak osoba chora na depresję może sama sobie pomagać?